Nhaân chuyeán ñi giaûng daïy taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc cuûa moät soá quoác gia Ñoâng Nam AÙ vaø AÂu Chaâu, Thöôïng Toïa Thích Huyeàn Dieäu coù saép xeáp thôøi gian ñeå thaêm vieáng UÙc Ñaïi Lôïi, thuyeát phaùp vaø chieáu phoùng aûnh veà nhöõng Phaät tích ôû AÁn Ñoä vaø caùc sinh hoaït taïi ñoù.

Thöôïng Toïa Thích Huyeàn Dieäu ñaõ nhieàu laàn ñeán UÙc Ñaïi Lôïi vaø haàu nhö caùc ñaïo höõu ñeàu bieát Thöôïng Toïa laø ngöôøi xaây döïng chuøa Vieät Nam ñaàu tieân taïi Boà Ñeà Ñaïo Traøng vaø laø ngöôøi khôûi xöôùng coâng trình khoâi phuïc laïi Thaùnh Ñòa Laâm Tyø Ni taïi Nepal, nôi ñöùc Phaät ñaûn sanh, voán ñaõ tieâu sô, hoang taøn töø nhieàu theá kyû. Thaät laø maàu nhieäm vaø laø ñieåm son tuyeät dieäu, Laâm Tyø Ni giôø ñaây ñaõ hieån hieän nhöõng caûnh chuøa to lôùn uy nghi cuûa gaàn 20 quoác gia, vôùi nhöõng sinh hoaït ña dieän ñaïi ñoàng vaø trôû thaønh thaùnh tích thöôûng laõm cuûa haøng trieäu ngöôøi moãi naêm treân khaép theá giôùi.

Taïi Brisbane, Thöôïng Toïa Huyeàn Dieäu chæ löu laïi moät ngaøy taïi chuøa Phaùp Quang vaø cuõng laø nhaân duyeân, öu aùi quyù baùu cho chuùng ta ñöôïc dieän kieán Thöôïng Toïa. Tuy nhieân, buoåi thuyeát phaùp cuûa Thöôïng Toïa bò trôû ngaïi vì hoâm ñoù taïi Brisbane coù gioù lôùn ñaû laøm maát ñieän nhieàu khu vöïc, trong ñoù coù khu vöïc cuûa chuøa Phaùp Quang. Buoåi thuyeát phaùp vaãn ñöôïc tieán haønh tröø vieäc chieáu phoùng aûnh phaûi huûy boû (xin baám vaøo ñaây ñeå xem vaøi hình aûnh buoåi thuyeát phaùp cuûa Thöôïng Toïa Thích Huyeàn Dieäu). Vaø sau ñaây laø hai baøi vieát: Vaøi Neùt Veà Vieät Nam Phaät Quoác Töï,   Ngoâi Chuøa Vieät Nam   Ñaàu Tieân Taïi Xöù AÁn Ñoä, Boà Ñeà Ñaïo Traøng,  Nôi Phaät Thích Ca Thaønh Ñaïo vaø Vaøi YÙ Nghó Veà Hai Ngoâi Chuøa Vieät Nam  Nôi Ñaát Phaät - Nepal vaø AÁn Ñoä 
 
 

 Nam Moâ A Di Ñaø Phaät, Nam Moâ Boån Sö Thích Ca Maâu Ni Phaät  Nam Moâ Di Laëc Tieân Quang Phaät, Nam Moâ Quan Theá AÂm Boà Taùt

 Kính Thöa Toaøn Theå Quí Chö Lieät Vò: 

 Vieät Nam Phaät Quoác Töï laø teân goïi cuûa moät ngoâi chuøa Vieät Nam ñaàu tieân coù maët treân ñaát nöôùc AÁn Ñoä, cuõng laø nôi ñöùc töø phuï Thích Ca ngoài döôùi coäi Boà Ñeà thaønh ñaïo caùch ñaây gaàn 3 thieân nieân kyõ, vaø cuõng chính laø moät trong boán thaùnh ñòa quan troïng nhaát cuûa Phaät Giaùo ñöôïc khaép naêm chaâu bieát ñeán ngaøy hoâm nay. 

 I. Nhaân Duyeân Hình Thaønh Ngoâi Chuøa 

 Caùch ñaây 30 naêm, laàn ñaàu tieân khi chuùng toâi ñaët chaân ñeán nôi naøy, loøng daâng leân nieàm xuùc caûm voâ haïn khi nhìn thaáy caùi noâi Phaät Giaùo, nôi saûn sinh ra baäc vó nhaân, mang laïi söï bình ñaúng, an laïc vaø aùnh saùng trí hueä cho ngöôøi daân AÁn Ñoä noùi rieâng vaø cho nhaân loaïi noùi chung. Söï ñoùng goùp ñoù ñaõ traûi daøi hôn möôøi theá kyû, vaø ñeán theá kyû thöù 13 Phaät Giaùo AÁn Ñoä chaúng may bò bieán coá cöïc ñoan quan troïng ñaõ laøm maát ñi gaàn heát nhöõng di saûn quí baùu ñoù. Cho ñeán ngaøy hoâm nay, Phaät Giaùo AÁn Ñoä chæ coøn laïi moät soá Phaät töû raát khieâm toán so vôùi caùc toân giaùo khaùc ñang coù maët. Trong khi ñoù, caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vaãn tieáp noái vaø phaùt trieån maïnh neàn taûng töø bi, voâ ngaõ, vò tha vaø bình ñaúng cuûa Ngaøi nhö laø moät ngöôøi baïn ñoàng haønh. Nguoàn sinh löïc naøy khoâng theå thieáu trong cô theå ñeå quaân bình ñôøi soáng giöõa vaät chaát vaø tinh thaàn cho moãi con ngöôøi qua nhieàu theá heä, nhieàu thôøi ñaïi cuûa nhaân loaïi, trong ñoù coù ñaát nöôùc vaø daân toäc Vieät Nam. 

 Neân khi nhìn thaáy caùc nöôùc ñang goùp phaàn hoài sinh laïi caùi noâi Phaät Giaùo taïi thaùnh ñòa Boà Ñeà Ñaïo Traøng nhö gìn giöõ nhöõng di saûn voâ giaù cuûa nhaân loaïi, thì leõ ñaâu Phaät Giaùo Vieät Nam laïi khoâng goùp phaàn thieát thöïc vaøo coâng vieäc thieâng lieâng ñoù. Nguyeän öôùc naøy chuùng toâi ñaõ aáp uû khi coøn ngoài treân gheá caùc tröôøng ñaïi hoïc. Chuùng toâi mô öôùc xaây döïng moät ngoâi chuøa Vieät Nam ñaàu tieân nôi thaùnh ñòa, mong ngöôøi con Phaät khi ñeán chieâm baùi thaùnh ñòa coù moät nôi trang nghieâm thanh tònh ñeå döøng chaân truù nguï, haàu coù söï an laïc, taêng tröôûng theâm boà ñeà taâm trong nhöõng ngaøy löu laïi treân xöù Phaät, vaø mang aùnh saùng cuûa Ngöôøi ñeán vôùi nhöõng ai chöa coù duyeân ñeán xöù Phaät. 

 Thi gian cöù laëng leõ troâi ñi, duø hôn suoát hai möôi naêm traûi qua nhieàu khoù khaên vaø thöû thaùch, nhöng chuùng toâi nhaän ñöôïc khaù nhieàu nieàm khích leä lôùn lao trong ñoù coù caùc baäc tröôûng thöôïng, caùc phaùp löõ vaø nhöõng taám loøng son thieát tha yeâu meán ñaïo phaùp cuûa quí Phaät töû khaép nôi höôùng veà ñaõ goùp theâm söùc maïnh. Chuùng toâi ñaõ khoâng ngaàn ngaïi ñem taøi thoâ ñöùc baït ñeå ñoùng goùp cho Phaät Giaùo Vieät Nam noùi rieâng vaø daân toäcVieät Nam noùi chung. Truyeàn thoáng Phaät giaùo Vieät Nam khoâng thua keùm baát moät quoác gia naøo treân theá giôùi, chuùng toâi mong muoán naâng cao loøng töï haøo vaø yù thöùc baûo toàn nhöõng di saûn vaên hoùa caùc baäc tieàn nhaân ñaõ daøy coâng taïo döïng; ñoàng thôøi cuõng muoán ñem caùi giaù trò ñích thöïc ñoù giôùi thieäu ñeán coäng ñoàng Phaät giaùo caùc nöôùc khaùc. Nieàm mô öôùc ñoù, chính laø ñoäng löïc chính yeáu giuùp chuùng toâi beàn chí vöôït qua nhöõng naêm thaùng cöïc kyø khoù khaên cho öôùc mô trôû thaønh söï thaät. Cuoái cuøng duyeân laønh ñaõ ñeán, chuùng toâi ñaõ mua ñöôïc mieáng ñaát, laøm leã ñaët vieân ñaù ñaàu tieân vaøo ngaøy 24 thaùng 5 naêm 1987. Ñoù cuõng chính laø ngaøy ñaùng ghi nhôù ñeå ñöa Vieät Nam Phaät Quoác Töï ñi vaøo hieän thöïc. 

 II. Ñòa Lyù Ngoâi Chuøa 

 Vieät Nam Phaät Quoác Töï toïa laïc treân moät khu ñaát roäng 30 coâng, giöõa nhöõng khu ruoäng ñaát bao la caùch Boà Ñeà Ñaïo Traøng vaø khu thò töù khoaûng 2 caây soá veà phía Taây Nam. Vì ñaát mua ñeán ñaâu chuùng toâi cho xaây döïng nhöõng coâng trình ñeán ñoù, neân chu vi cuøng nhöõng caáu truùc bò leä thuoäc theo khoâng gian saün coù cuûa chuøa, ñoù cuõng naèm ngoaøi yù muoán cuûa chuùng toâi. Vôùi khu ñaát roäng raûi ñoù chuùng toâi ñaõ söu taäp raát nhieàu loaïi caây ñeå theâm phaàn yeân tònh, nhieàu boùng maùt, tieáng chim mong giuùp ích cho vieäc tu taäp vaø thieàn ñònh trong nhöõng ngaøy quí vò ñeán chieâm baùi thaùnh ñòa. 

 Veà kinh phí, Vieät Nam Phaät Quoác Töï khaùc vôùi nhöõng ngoâi chuøa laân caän, hoï ñöôïc xaây döïng baèng kinh phí quoác gia, coøn Vieät Nam Phaät Quoác Töï thì ñöôïc uûng hoä vaø ñoùng goùp baèng nhieàu caùch cuûa ñoàng baøo khaép nôi, neân nhöõng tieän nghi thaät laø khieâm toán. Tuy nhieân ñeå buø ñaép laïi, nhieàu traùi caây ñöôïc troàng taïi chuøa maø phaàn lôùn xuaát xöù töø Vieät Nam vaø nhieàu nôi mang ñeán. Khi ñeán chuøa quí vò seõ caûm nhaän ñöôïc phaàn naøo veà thieân nhieân Vieät Nam treân maûnh ñaát truø phuù cuûa xöù AÁn Ñoä. 

 III. Caáu Truùc Ngoâi Chuøa 

 1/ Chaùnh Ñieän: 

 Töø coång chính ñi vaøo, quí vò seõ thaáy ngoâi chuøa ñöôïc xaây döïng kieân coá baèng beâ toâng, coát saét hình vuoâng vaø hai maùi cong vöôn cao giöõa nhöõng taøng caây, nhö theå hieän truyeàn thoáng baát khuaát ñöông ñaàu vôùi ngoaïi xaâm cuûa daân toäc. Chuøa coù chu vi laø 64m vuoâng vaø chieàu cao laø 24m, goàm coù taát caû laø ba taàng. Taàng treät laø Phaùp xaù coù th dung chöùa cho 30 vò khaùch Taêng moãi khi ñeán chieâm baùi thaùnh ñòa. Taàng thöù hai duøng ñeå tröng baøy nhöõng di tích, kinh saùch, phaùp khí trong vaø ngoaøi nöôùc. Taàng thöù ba laø nôi toân thôø Tam Theá Phaät cuøng chö vò Boà Taùt. Phía sau chaùnh ñieän laø haäu Toå, toân thôø caùc vò Thaùnh ñeä töû vaø caùc vò thaùnh taêng qua caùc trieàu ñaïi. Ñoái dieän vôùi baøn thôø Toå laø baøn thôø töôûng nieäm caùc vò anh linh Toå Quoác Vieät Nam. 

 2/ Thaùp Vaïn Phaät: 

 Ñöôïc trang trí phía tröôùc beân traùi cuûa chaùnh ñieän, vôùi baùn kính 12m, chieàu cao 22m, ñöôïc chia ñeàu cho 7 taàng. Beân trong toân thôø xaù lôïi Phaät vaø 10 ngaøn vò Phaät. 

 3/ Quan AÂm Ñaøi: 

 Coù theå noùi ñaây laø neùt rieâng cuûa Vieät Nam Phaät Quoác Töï, caáu truùc hôi gioáng chuøa Moät Coät nhaèm ñeå giôùi thieäu vaø neùt vaên hoùa ñoäc ñaùo cuûa Phaät Giaùo Vieät Nam cho caùc nöôùc Phaät Giaùo baïn. Tuy nhieân Thaùp Vaïn Phaät vaø Quan AÂm Ñaøi chæ môùi ñaët neàn moùng ñeå xaây döïng trong töông lai gaàn ñaây khi chuùng toâi coù ñuû kinh phí vaø ngöôøi coäng söï. Sau khi hoaøn taát hai coâng trình naøy, chuùng toâi seõ tieáp tuïc xaây döïng gaùc chuoâng, gaùc troáng vì hieän nay chuùng toâi ñaõ coù Ñaïi Hoàng Chung naëng 2 taán röôûi, ñöng kính 3m, chieàu cao 2.5m. Troáng Saám coù ñöng kính 2m, chieàu daøi  1.5m, taát caû ñeàu ñöôïc laøm trong nöôùc ñeå mang neùt vaên hoùa ñaëc thuø cuûa daân toäc. 

 IV. Phaùp Xaù: 

 Hieän chuøa ñaõ coù 2 daõy Phaùp Xaù söû duïng ñöôïc. Moät daõy ñöôïc xaây döïng doïc theo khu ñaát vôùi chieàu daøi 47m, goàm coù ba taàng, toång coäng 21 phoøng. Trong moãi phoøng coù theå ôû ñöôïc 3 ngöôøi. Tuy nhieân, trong thôøi gian qua khi chôø ñôïi chaùnh ñieän hoaøn taát, chuùng toâi ñaõ xöû duïng hai phoøng to taïm thôøi laøm chaùnh ñieän vaø thieàn ñöôøng, cho chö Toân Ñöùc Taêng Ni vaø quí Phaät töû coù nôi tuïng nieäm, leã baùi, tu taäp thieàn ñònh, ngoû haàu taêng theâm phöôùc baùu trong nhöõng ngaøy löu laïi boån töï. Daõy Phaùp Xaù thöù hai ñöôïc xaây döïng theo chieàu ngang cuûa khu ñaát, vôùi chieàu daøi laø 49m, chieàu ngang 16m, goàm coù taát caû 13 phoøng, trong ñoù coù moät nhaø aên 8 x 12m coù theå ñeå ñöôïc 3 daõy quaù ñöôøng. 

 Döï kieán, daõy Phaùp Xaù naøy neáu thuaän duyeân thì seõ ñöôïc leân theâm hai taàng vaø ñoàng thôøi trang trí noäi thaát moät taàng haàm, daønh cho nhöõng phaùi ñoaøn ñi chieâm baùi vaøo nhöõng thaùng heø coù nôi nghæ ngôi, ñeå traùnh caùi noùng khaéc nghieät thôøi tieát cuûa xöù AÁn Ñoä. 

 V. Khu Vöôøn: 

 Nhö chuùng toâi ñaõ ñeà caäp, vì khoâng coù ñöôïc söï hoå trôï kinh phí cuûa quoác gia nhö caùc nöôùc khaùc, neân chuùng toâi chæ laøm trong khaû naêng coù ñöôïc do nhöõng taám loøng son töø caùc chö Toân Ñöùc Taêng Ni, quí Phaät töû, ñeä töû, vaø nhöõng hoïc troø cuûa chuùng toâi hoå trôï. Chuùng toâi ñaõ coá gaéng taïo neân nhöõng vöôøn caây vôùi nhieàu loaïi caây traùi taïo theâm caûnh thieân nhieân cho ngoâi chuøa, ñoàng thôøi, cuõng muoán goùp phaàn gìn giöõ moâi sinh ñeå quaân bình sinh thaùi cho nhaân loaïi giaûm bôùt ñi naïn thieân tai, luõ luït trong nhöõng thaäp nieân qua. 

 1/ Caây aên traùi: 

 Doïc theo nhöõng con ñöôøng nhoû quanh co uoán löôïn trong khuoân vieân chuøa, chuùng toâi coù troàng nhieàu caây aên traùi cuûa vuøng nhieät ñôùi vaø quen thuoäc vôùi ngöôøi Vieät Nam nhö: caây traùi vaûi, mít, taùo, cam, chanh, böôûi, xoaøi (goàm coù 30 loaïi khaùc nhau). Rieâng oåi xaù lò (cuõng coù ñeán 12 loaïi) vaø nhieàu loaïi caây traùi khaùc, ñaõ vaø ñang cho quaû trong nhieàu naêm qua. 

 2/ Caùc loaïi hoa kieång: 

 Phía tröôùc chaùnh ñieän vaø hai daõy Phaùp Xaù, chuùng toâi ñaõ troàng nhieàu loaïi hoa kieång ñöôïc mang gioáng töø queâ nhaø sang: Hoa Ñaøo, Mai vaøng, Mai Tröôùc Thuûy, Lan, Xöù, Thieân Lyù ..., vaø caùc loaïi caây kieång: Tuøng, Traéc Baù Dieäp, Sao, Thoâng, Tre, Taàm Vong, Truùc, Cau, Phöôïng Vó, Ñieäp taây ... Maëc duø, caây kieång hoa quaû ñöôïc troàng khaù nhieàu trong khuoân vieân, nhöng moãi laàn coù ai veà thaêm queâ höông, hoaëc coù nhöõng Phaät töû caùc nôi khaùc sang ñaây laø mang theâm nhieàu loaïi khaùc ñeå giuùp cho khung caûnh cuûa chuøa trôû neân phong phuù vaø thaät söï laø thieân nhieân Vieät Nam. 

 3/ Nhöõng caây, coû coù lieân heä ñeán ñôøi soáng ñöùc Phaät: 

 Chuùng toâi khoâng chæ mô öôùc taïo caûnh thieân nhieân thuaàn tuùy cho chuøa vaø moâi sinh, maø coøn höôùng ñeán söï duy trì lòch söõ Phaät Giaùo, qua nhöõng caây coû coù lieân quan ñeán ñôøi soáng cuûa ñöùc Phaät ngaøy xöa. Thí duï nhö caây Seâ-Sam maø ñöùc Phaät ñaõ haùi naém laù ñeå chæ cho haøng ñeä töû veà giaùo phaùp cuûa Ngaøi "... YÙ thaäm thaâm vi dieäu cuûa giaùo phaùp maø toâi ñaõ chöùng ñaéc, nhieàu nhö laù trong röøng, vaø nhöõng gì toâi ñaõ thuyeát giaûng cho caùc thaày chæ baèng nhö naém laù trong tay cuûa toâi vaäy..." Caây Long Hoa (Nagarsana) ñöùc Phaät ñaõ thoï kyù cho Ngaøi Di Laëc seõ ngoài döôùi coäi caây naøy thaønh ñaïo voâ thöôïng chaùnh ñaúng chaùnh giaùc trong töông lai. Caây ñoù hieän nay taïi AÁn Ñoä döôøng nhö ñaõ maát gioáng, neân chuùng toâi ñaõ sang taän nöôùc Mieán Ñieän mang veà troàng. Keá ñeán laø moät loaïi coû maø ngaøy xöa ñöùc Phaät nhaän söï cuùng döôøng töø moät ñöùa beù trai chaên boø, duøng ñeå traûi döôùi coäi caây Boà Ñeà  ngoài thieàn ñònh ñoù laø coû Caùt Töôøng, caây Dieâm Phuø Ñeà, caây Voâ Öu, caây Sala, caây Nimpa, v.v...nhieàu loaïi caây coù lieân quan ñeán ñi soáng ñöùc Phaät. Ngoaøi ra, coøn nhieàu loaïi caây khaùc, ñaõ ñöôïc chuùng toâi chaêm soùc caån thaän nhö giöõ gìn moät di saûn voâ giaù cuûa Phaät Giaùo. 

 Kính thöa chö lieät vò, 

 Chuùng toâi ñaõ soáng xa queâ höông treân 30 naêm, ñeå kieân taâm thöïc hieän nhöõng nguyeän öôùc bình dò trôû thaønh hieän thöïc nhö ngaøy hoâm nay, chæ ñeå goùp phaàn nho nhoû cho queâ höông, cho daân toäc vaø Phaät Giaùo Vieät Nam cuûa chuùng ta. Ñoùng goùp vaøo nieàm töï haøo, yù thöùc baûo toàn nhöõng di saûn quí giaù, cuøng giôùi thieäu ra theá giôùi beân ngoaøi. Tuy nhieân, nhöõng vieäc laøm khieâm toán naøy cuûa thaày troø chuùng toâi chæ nhö laø nhöõng vieân ñaù ñaàu tieân cho moät con ñöôøng, neân coøn raát nhieàu söï thieáu soùt bôûi khaû naêng vaø nhöõng khaùch quan khaùc. Vì vaäy, chuùng toâi luoân nguyeän caàu Tam Baûo gia hoä, ñeå trong töông lai coù ñöôïc caùc vò chaân tu thaät taøi thaät ñöùc ñeán ñaây gìn giöõ vaø phaùt trieån ñuùng vôùi taàm voùc, moät ngoâi chuøa ñaïi dieän cho daân toäc vaø Phaät Giaùo Vieät Nam treân ñaát Phaät; ñoàng thôøi, goùp phaàn cho thaùnh ñòa nôû hoa töø bi, ngoû haàu mang laïi neàn hoøa bình chaân chính cho nhaân loaïi trong theá kyû thöù 21 naøy. Ngoaøi ra, chuùng toâi cuõng öôùc mong chö Toân Ñöùc Taêng Ni vaø qui Phaät töû khaép nôi treân theá giôùi, haõy moät laàn trôû veà coäi nguoàn ñeå chieâm baùi caùc thaùnh tích, nhaèm phaùt trieån ñaïo taâm vaø nieàm haïnh phuùc an laïc cho ñôøi naøy vaø nhieàu ñôøi sau. Ñoàng thôøi, hình aûnh caùc vò khi ñeán ñaây chieâm baùi seõ laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng laøm hoài sinh laïi caùc thaùnh tích vaø Phaät Giaùo AÁn Ñoä, ñeå hi voïng nhaân loaïi coù moät höôùng ñi trung ñaïo quaân bình giöõa vaät chaát vaø tinh thaàn maø khoâng theå maát caân ñoái nhö hieän nay. 

 Vieät Nam Phaät Quoác Töï raát mong moûi vaø nhieät taâm chaøo ñoùn toaøn theå chö lieät quí vò trong ngaøy thaùng ñeán chieâm baùi thaùnh ñòa taïm döøng chaân truù nguï nôi Vieät Nam Phaät Quoác Töï, ngoâi chuøa Vieät Nam ñaàu tieân nôi ñaát Phaät. Söï coù maët cuûa quí vò taïi nôi ñaây seõ laø nieàm khích leä lôùn lao cho thaày troø chuùng toâi treân böôùc ñöôøng phuïng söï nho nhoû cho moät lyù töôûng chung. Thaønh taâm kính chuùc toaøn theå quí vò ñöôïc voâ löôïng coâng ñöùc, voâ löôïng an laïc vaø haïnh phuùc sau chuyeán chieâm baùi. Mong raèng, khi trôû veà quí vò seõ thaønh coâng treân nhieàu phöông dieän, ngoõ haàu laøm toát ñeïp cho ñôøi cuøng cho queâ höông Vieät Nam trong hieän taïi vaø maõi ñeán ngaøn sau! 

 Nam Moâ Hoan Hæ Taïng Boà Taùt
 PL. 2544, Boà Ñeà Ñaïo Traøng ngaøy 1.1.2000 
 Thay maët Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh VNPQT 
 Kính ghi 

 Huyeàn Dieäu

 Laø Phaät töû, coù leõ trong chuùng ta ai cuõng ao öôùc seõ coù moät laàn trong cuoäc ñôøi coù ñöôïc duyeân laønh ñi haønh höông ñeán chieâm baùi ñaát Phaät. Chuùng ta nhieàu ngöôøi mong öôùc ñi theo daáu chaân Ngaøi ñaõ ñi, nhöõng daáu chaân taïo neân thaùnh ñòa linh thieâng caùch ñaây hôn 2500 naêm cho maõi ñeán ngaøy hoâm nay. 

 Coù boán nôi raát quan troïng coøn goïi laø Töù Ñoäng Taâm, maø tröôùc khi nhaäp Ñaïi Nieát Baøn ñöùc Phaät ñaõ khuyeân Phaät töû sau naøy neân ñeán chieâm baùi, ñoù laø : Laâm Tyø Ni (Lumbini) - nôi ñöùc Phaät giaùng traàn, Boà Ñeà Ñaïo Traøng (Buddhagaya) - nôi ñöùc Phaät thaønh ñaïo, vöôøn Loäc Uyeån (Saranath) - nôi ñöùc Phaät thuyeát baøi phaùp ñaàu tieân veà Töù Dieäu Ñeá cho naêm anh em oâng Kieàn Traàn Nhö, vaø sau cuøng laø röøng Sa La (Kusinagar) - nôi ñöùc Phaät nhaäp Ñaïi Nieát Baøn. 

 Thaày Huyeàn Dieäu laø ngöôøi Vieät Nam ñaàu tieân ñaõ saùng laäp ra hai ngoâi chuøa Vieät Nam Phaät Quoác Töï taïi AÁn Ñoä vaø Nepal. VNPQT taïi Boà Ñeà Ñaïo Traøng, beân AÁn Ñoä ñöôïc baét ñaàu khôûi coâng xaây caát 1985 cho ñeán nay ñaõ hoaøn taát ñöôïc 80%, coøn VNPQT taïi Laâm Tyø Ni (VNPQT/LTN) , thuoäc vöông quoác Nepal, khôûi coâng töø naêm 1993 cho ñeán ngaøy nay ñaõ xong ñöôïc khoaûng 60%. 

 Trong nhöõng giai ñoaïn ñaàu vieäc xaây caát hai ngoâi chuøa lòch söû naày ñaõ phaûi traûi qua moät thôøi gian cöïc kyø khoù khaên. Khoù khaên nhö theá naøo thì chuùng ta coù theå hình dung ñöôïc coâng trình xaây döïng ôû hai quoác gia ngheøo khoù. Trong vieäc xaây hai ngoâi chuøa naøy, moïi vieäc haàu nhö laøm baèng tay chaân vaø söùc ngöôøi, khí haäu quaù ö laø khaéc nghieät: hoaëc noùng thì thaät noùng nhö ñoå löûa, coù khi nhieät ñoä vaøo thaùng heø leân ñeán 48 ñoä C; hoaëc khi möa thì möa daàm caû vaøi tuaàn khoâng taïnh. Veà nhaân söï thì khoâng coù coäng ñoàng ngöôøi Vieät Nam ôõ hai nôi naøy, chæ coù moät mình thaày Huyeàn Dieäu cuøng vôùi hai vò sö ngöôøi Mieán Ñieän, sö U Thoundara vaø sö U Pawara trôï giuùp ngay töø nhöõng ngaøy ñaàu tieân thaønh laäp chuøa. Thænh thoaûng cuõng coù moät hai ngöôøi VN ôû haûi ngoaïi phaùt taâm ñeán laøm coâng quaû xaây chuøa trong vaøi thaùng ñeán nöûa naêm roài trôû veà. Rieâng thaày Huyeàn Dieäu moãi naêm phaûi baän ñi daïy hoïc ôû Phaùp, vaø caùc nôi khaùc moät vaøi thaùng roài môùi trôû veà tieáp tuïc coâng vieäc xaây caát ñang dang dôû. 

 Hieän nay tuy chöa hoaøn thaønh xong nhöng chuøa ôû hai nôi ñaõ coù theå ñoùn tieáp nhöõng phaùi ñoaøn haønh höông ngöôøi VN töø caùc nôi treân theá giôùi veà chieâm baùi Phaät tích nôi thaùnh ñòa. Phaät töû ñi haønh höông coù dòp löu nguï vaøi ñeâm taïi chuøa ñeàu baøy toû nieàm an laïc, töôûng chöøng nhö ñang ôû taïi chính queâ höông VN. Thaät vaäy caây coái caûnh trí cuûa trong khuoân vieân chuøa thaûy ñeàu ñöôïc troàng troït, thieát keá nhö caûnh trí nöôùc Vieät Nam. Ngoaøi ra moät phaàn nöõa khoâng keùm quan troïng töôûng cuõng neân neâu leân laø taát caû nhöõng loaøi caây coû lieân quan ñeán ñôøi soáng cuûa ñöùc Phaät khi Ngaøi coøn taïi theá, ñeàu ñöôïc söu taàm vaø ñöôïc ñem troàng trong khuoân vieân roäng lôùn cuûa chuøa. 

 Khaùc vôùi VNPQT ôû Boà Ñeà Ñaïo Traøng ñöôïc thaønh laäp sau caùc chuøa cuûa caùc nöôùc khaùc, VNPQT taïi Laâm Tyø Ni ñaõ haûnh dieän môû ra moät trang söû vaøng son trong vieäc truøng tu laïi thaùnh ñòa nôi ñöùc Phaät giaùng traàn. Sau khi VNPQT Laâm Tyø Ni khôûi coâng 1993, ñeán nay ñaõ coù moät soá quoác gia ñeán caát chuøa. Chæ trong moät thôøi gian ngaén Laâm Tyø Ni ñaõ baét ñaàu ñöôïc phaùt trieån vaø thay ñoåi moät caùch maàu nhieäm: 

 - Nhaät Baûn ñang xaây caát ngoâi thaùp Hoaø Bình cao 20 taàng thôø xaù lôïi Phaät, döï truø naêm 2000 seõ hoaøn taát. 

 - Mieán Ñieän ñaõ xaây xong moät ngoâi thaùp cao 20m, raäp theo moâ hình cuûa ngoâi thaùp lôùn Shwedagon Pagoda ôû nöôùc hoï, treân ñænh thaùp ñöôïc boïc vaøng vaø caån ñaù quyù. Leã khaùnh thaønh ñaõ ñöôïc toå chöùc long troïng döôùi söï chuû toïa cuûa Quoác Sö Mieán Ñieän. Trong dòp naøy, VNPQT/LTN ñaõ ñoùn tieáp vò Quoác Sö vaø nhieàu vò laûnh ñaïo caùc nöôùc khaùc ñeán truù nguï taïi VNPQT. Moïi ngöôøi raát ö hoan hæ. Theo nhö caùc vò phaùt bieåu, neáu khoâng coù söï môû ñöôøng tieân phong cuûa VNPQT thì coù leõ seõ chöa coù söï truøng tu, phaùt trieån thaùnh ñòa nhö ngaøy hoâm nay. Ñaây laø moät trang söû vaøng son maø ngöôøi Vieät Nam chuùng ta vaø moät soá quí anh chò em Phaät töû ngöôøi AÂu Myõ ñaõ tích cöïc ñoùng goùp cho thaùnh ñòa Laâm Tyø Ni. Hieän nay chaùnh phuû vaø daân chuùng Mieán Ñieän vaãn tieáp tuïc xaây caát chuøa vaø tu vieän taïi ñaây. 

 - Ñaïi Haøn ñaõ hoaøn taát ngoâi phaùp xaù voâ cuøng to lôùn, coù theå chöùa treân 500 khaùch haønh höông truù nguï. Nhieàu chöông trình khaùc ñang tieáp tuïc xaây caát. Ñöôïc bieát chöông trình to lôùn cuûa Ñaïi Haøn seõ hoaøn taát vaøo cuoái theá kyõ 20 naøy. 

 - Tích Lan ñang xaây caát moät ngoâi chaùnh ñieän vaø tu vieän. 

 - Vöông Quoác Nepal ñaõ hoaøn taát 70% coâng trình xaây caát moät ngoâi chuøa vaø ñaõ ñoå xong neàn moùng cho moät ngoâi thaùp. 

 - Vôùi söï vaän ñoäng cuûa caùc anh chò em Phaät töû AÂu Chaâu vaø Hoa Kyø, vaøo cuoái thaùng 9 naêm 1995 moät ñaïi hoäi quoác teá nhoùm hoïp taïi Laâm Tyø Ni. Caùc hoïc giaû ñaïi dieän treân 30 quoác gia trong toå chöùc UNESCO ñaõ ñeán VNPQT/LTN tham döï ñaïi hoäi.  Hoäi nghò ñaõ thaûo luaän raát soâi noåi veà coâng cuoäc phaùt trieån Laâm Tyø Ni vaø thaønh Ca Tyø La Veä (caùch Laâm Tyø Ni 25 Km, nôi Thaùi töû Taát Ñaït Ña lôùn leân trong caûnh cao sang quyeàn quí, tröôùc khi boû ra ñi tìm ñaïo). Thaønh Ca Tyø La Veä (Kapilavastu) cuõng ñöôïc lieät vaøo moät trong nhöõng di saûn chung cuûa nhaân loaïi. Ñaây laø laàn ñaàu tieân caùc haõng thoâng taán, baùo chí, vaø caùc vò laûnh ñaïo nhieàu nöôùc treân theá giôùi ñaõ löu taâm ñeán thaùnh ñòa Laâm Tyø Ni. 

 Kính thöa quí ñoäc giaû: 

 Do moät söï tình côø, ngöôøi vieát baøi naøy caùch nay vaøi naêm ñöôïc xem moät ñoaïn Video quay caûnh moät ngöôøi VN vaát vaû giöõa tröa naéng heø noùng nhö ñoå löûa beân xöù AÁn Ñoä, ñang ñieàu ñoäng nhaân coâng baûn xöù ñaët neàn moùng cho moät ngoâi chuøa (töùc laø VNPQT Boà Ñeà Ñaïo Traøng baây giôø). Toâi raát xuùc ñoäng laãn thaùn phuïc khi nhìn thaáy moät coâng trình to lôùn nhö theá maø taát caû ñeàu laøm baèng tay chaân vaø söùc ngöôøi, cuøng vôùi nhöõng duïng cuï quaù ö laø thoâ sô cuû moät xöù ngheøo. Toâi khoâng heà bieát ñöôïc ngöôøi saùng laäp ra ngoâi chuøa naøy maõi ñeán khi coù dòp nghe thaày Huyeàn Dieäu thuyeát giaûng vaøo naêm 1995 taïi chuøa Phaät Quang, thaønh phoá Edmonton, Canada. Ñeán khi aáy, töï taâm toâi coù nieàm mong öôùc thaät maûnh lieät: Laø moät Phaät töû vöøa môùi qui y Tam Baûo, ñang tha thieát tìm hieåu ñaïo, toâi mong ñöôïc ñeán chieâm baùi ñaát Phaät moät laàn trong cuoäc ñôøi. Moät phaàn ñeå coù theâm ñöôïc nieàm tin vaøo ñaïo phaùp, moät phaàn ñeå thöïc nghieäm taâm linh treân böôùc ñöôøng ñi haønh höông cuûa mình, theâm moät ñieàu nöõa laø söï toø moø muoán chính maét mình ñöôïc troâng thaáy coâng trình xaây döïng hai ngoâi chuøa VNPQT. Sau cuøng nhôø moät duyeân laønh toâi ñaõ ñeán ñöôïc Nepal phaùt taâm laøm coâng quaû trong 4 thaùng, mong goùp moät phaàn khieâm nhöôøng vaøo vieäc xaây caát VNPQT/Laâm Tyø Ni. 

 Coù thaät söï soáng vaø laøm vieäc nôi Laâm Tyø Ni ta môùi caûm thoâng, môùi thaám thía saâu xa noãi cöïc khoå, söï chòu ñöïng kieân trì ñeå hai ngoâi chuøa VN quí giaù naøy ñöôïc döïng neân nôi ñaát Phaät. Beân caïnh nhöõng coâng trình xaây caát cuûa caùc chuøa nöôùc khaùc nhö Ñaïi Haøn, Nhaät Baûn vôùi duïng cuï, cô giôùi, kyõ thuaät toái taân ñöôïc mang töø nöôùc giaøu coù cuûa hoï sang, cuøng vôùi taøi chaùnh doài daøo hoå trôï cuûa caû nöôùc hoï, VNPQT ñang aâm thaàm, khieâm nhöôøng, kieân trì taïo döïng. - ñaây, taïi coâng tröôøng xaây caát VNPQT/Laâm Tyø Ni, chuùng ta khoâng thaáy coù duïng  cuï hay cô giôùi toái taân, khoâng thaáy coù xe coä vaän chuyeån nhanh choùng, tieän lôïi; Cuõng khoâng thaáy coù nguoàn taøi trôï cuûa quoác gia naøo caû, chæ coù nhöõng söï phaùt taâm giuùp ñôû cuûa ngöôøi VN ôû haûi ngoaïi, vaø cuûa moät soá Phaät töû ngöôøi AÂu Myõ coù loøng maø thoâi. Nhöng maàu nhieäm thay, vôùi thôøi gian treân 10 naêm nay, hai ngoâi VNPQT ñaõ ñöôïc döïng leân baèng nieàm tin yeâu maõnh lieät vaøo söï tröôøng toàn cuûa ñaïo phaùp, baèng söùc deõo dai beàn bæ cuûa con ngöôøi treân hai maûnh ñaát ngheøo naøn, khoán khoù, thieáu thoán ñuû moïi beà, AÁn Ñoä vaø Nepal. Sau cuøng, vôùi taâm tö cuûa moät Phaät töû ñaõ taän maét thaáy töôøng taän coâng trình to lôùn ñang ñöôïc thöïc hieän trong hoaøn caûnh cöïc kyø khoù khaên nhö theá naøy, toâi laïi caøng theâm tin töôûng vaøo söï maàu nhieäm thieâng lieâng, khoù theå nghó baøn cuûa chö Phaät, ñaõ hoä trì cho VNPQT ñang thaät söï coù maët nôi thaùnh ñòa. 

 Kính thöa quí lieät vò: 

 Caûm kích tröôùc moät hoaøi baõo, moät haïnh nguyeän höõu ích cho ñôøi laãn ñaïo maø thaày thaày Huyeàn Dieäu (hay cuûa baát cöù moät ngöôøi VN naøo khaùc) ñaõ oâm aáp treân 20 naêm giôø ñang ñuû duyeân hình thaønh, toâi maïo muoäi, maïn pheùp vieát leân nhöõng yù nghó naøy mong ñöôïc chia xeû cuøng quí vò. Laø moät nöôùc coù neàn vaên hoùa ñaëc thuø beân söï coù maët cuûa ñaïo Phaät hôn 1000 naêm, mong raèng ngöôøi VN chuùng ta ai cuõng laáy laøm haûnh dieän, sung söôùng ñang coù hai ngoâi chuøa VN nôi ñaát Phaät. Kính xin quí vò, nhöõng ngöôøi con Phaät taïi gia hay xuaát gia, nhöõng ngöôøi duø hieän nay chöa phaûi laø Phaät töû nhöng aùi moä tröôùc vieäc laøm ñaày yù nghóa naøy, haõy tuøy taâm hoan hó cuøng goùp moät baøn tay, moät vaøi vieân gaïch xaây döïng, chung söùc hoå trôï cho Phaät söï nôi thaùnh ñòa sôùm thaønh töïu toát ñeïp. Neáu ñöôïc nhö theá, quí vò ñang taïo döïng moät duyeân laønh ñeå chuùng ta, cuøng con chaùu theá heä noái tieáp, seõ coù cô hoäi ñeán chieâm baùi thaùnh ñòa, cuøng löu nguï vaøi ñeâm taïi VNPQT, töï mình caûm nhaän nhöõng rung ñoäng maàu nhieäm nôi ñaát Phaät linh thieâng. 

 Tröôùc khi taïm chaám döùt nhöõng taâm tö naøy, xin quí vò, chuùng ta haõy cuøng nhau chaáp tay, thaønh taâm caàu nguyeän cho hai ngoâi chuøa Vieät Nam Phaät Quoác töï taïi Boà Ñeà Ñaïo Traøng nôi ñöùc Phaät thaønh ñaïo, vaø taïi Laâm Tyø Ni nôi ñöùc Phaät thò hieän giaùng traàn, ñöôïc choùng thaønh töïu trong chieàu höôùng toát ñeïp. 

 Nam Moâ Coâng Ñöùc Laâm Boà Taùt Ma Ha Taùt 
 Trí Ñaït kính ghi. 

 * VAØI HÌNH AÛNH THÖÔÏNG TOÏA THÍCH HUYEÀN DIEÄU THUYEÁT PHAÙP