TOÂN GIAÙO QUOÁC DOANH
KHOÂNG PHAÛI LAØ TOÂN GIAÙO

* Phaùi ñoaøn Toân giaùo do Coäng Saûn Haø Noäi ñeà cöû khoâng ñöôïc môøi döï Hoäi nghò Hoøa bình Thieân nieân kyû NEW YORK - Ban Toå chöùc Hoäi nghò Hoøa bình Thieân nieân kyû cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo tinh thaàn vaø toân giaùo do Lieân Hieäp Quoác baûo trôï cho bieát moät phaùi ñoaøn möôøi ngöôøi do chính quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam xeáp ñaët ñaõ bò töø choái khoâng ñöôïc môøi tham döï hoäi nghò, vì moät taêng só Vieät Nam chính thöùc ñöôïc môøi laø Thöôïng toïa Thaùi Hoøa ñaõ khoâng ñöôïc pheùp xuaát ngoaïi. Hoäi nghò naøy baét ñaàu töø ngaøy Thöù Hai 28 thaùng Taùm, hoïp taïi truï sôû Lieân Hieäp Quoác ôû New York.

Nhö Ngöôøi Vieät ñaõ loan tin, Hoäi nghò treân ñaõ môøi Thöôïng toïa Thích Thaùi Hoøa, thuoäc Toå ñình Töø Hieáu ôû Hueá tôùi döï Hoäi nghò naøy, theo ñeà nghò cuûa Hoøa thöôïng Thích Nhaát Haïnh, ngöôøi ñaõ ñöôïc môøi nhöng baän vieäc khoâng theå tham döï. Tuy nhieân chính quyeàn cuûa ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam ñaõ khoâng caáp hoä chieáu, töùc giaáy thoâng haønh cho Thöôïng toïa Thaùi Hoøa ñeå coù theå xuaát ngoaïi. Thay vaøo ñoù, chính quyeàn Haø Noäi ñaõ göûi cho ban toå chöùc moät danh saùch möôøi ngöôøi do hoï tuyeån choïn. Trong phaùi ñoaøn naøy ñöôïc bieát coù ba ngöôøi laø taêng só, ngoaøi ra laø nhöõng thaønh phaàn naøo khoâng roõ reät. Vì khoâng hieåu roõ tính chaát tö nhaân cuûa vieäc toå chöùc hoäi nghò naøy neân Ban Toân giaùo chính phuû Haø Noäi ñaõ yeâu caàu Ban toå chöùc cung caáp veù maùy bay vaø giöõ phoøng khaùch saïn cho nhöõng ngöôøi naøy ñeå hoï döï hoäi nghò.

OÂng Bawa Jain, Toång thö kyù Ban Toå chöùc Hoäi nghò Thieân nieân kyû ñaõ töø choái, traû lôøi raèng hoï chæ môøi ñích danh caùc ngöôøi tham döï coù uy tín maø thoâi vaø ban toå chöùc do caùc hieäp hoäi tö thaønh laäp, hoï khoâng coù thoùi quen nghe leänh cuûa caùc chính phuû.

Sau khi thaát baïi khoâng xin ñöôïc tieàn di chuyeån vaø aên ôû, Ban Toân giaùo chính quyeàn coäng saûn Vieät Nam ñaõ chòu traû tieàn laáy vaø chæ xin cho phaùi ñoaøn cuûa hoï ñöôïc döï Hoäi nghò. OÂng Bawa Jain cho bieát chæ coù theå môøi theâm caùc ngöôøi khaùc töø Vieät Nam ñeán döï neáu ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc môøi chính thöùc laø Thöôïng toïa Thaùi Hoøa ñöôïc töï do tôùi döï hoäi nghò. Tröôùc ñaây chính quyeàn Coäng Saûn vaãn giaûi thích raèng hoï khoâng caáp hoä chieáu cho Thöôïng toïa Thaùi Hoøa vì chöa thaáy giaáy môøi. Tuy nhieân, nguoàn tin töø chuøa Töø Hieáu cho bieát chính quyeàn coäng saûn ñaõ yeâu caàu Thöôïng toïa Thaùi Hoøa phaûi coù giaáy giôùi thieäu cuûa Giaùo hoäi Phaät giaùo Vieät Nam, moät toå chöùc do ñaûng Coäng Saûn laäp ra töø sau naêm 1975 ñeå kieåm soaùt caùc chuøa chieàn. Thöôïng toïa Thaùi Hoøa ñaõ töø choái lôøi yeâu caàu treân vì oâng khoâng phaûi laø thaønh vieân thuoäc giaùo hoäi do ñaûng kieåm soaùt.

Ñaây laø moät thaát baïi lôùn cuûa ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam vì Ban Toân giaùo cuûa Ñaûng khoâng hieåu bieát veà tình hình nöôùc ngoaøi, khoâng bieát vai troø cuûa caùc toå chöùc phi chính quyeàn trong xaõ hoäi coâng daân. Caùc ñaûng coäng saûn caàm quyeàn thöôøng khoâng chaáp nhaän söï toàn taïi cuûa xaõ hoäi coâng daân, thí duï, caùc toå chöùc toân giaùo ñoäc laäp. Thaát baïi cuûa Ban Toân giaùo caøng naëng neà hôn nöõa vì hoï ñaõ cho caùc baùo vaø ñaøi cuûa daûng loan tin phaùi ñoaøn toân giaùo cuûa ñaûng ñaõ ñöôïc môøi döï hoäi nghò Thieân nieân kyû, trong khi Ban toå chöùc ôû New York vaãn chöa quyeát ñònh coù choã cho hoï ngoài trong hoäi nghò hay khoâng! Neáu ñaûng Coäng Saûn nhaát ñònh chi tieàn ñeå göûi caùc caùn boä toân giaùo ñeán döï thì chaéc hoï cuõng ñöôïc vaøo phoøng hoïp, vì coâng chuùng cuõng ñöôïc töï do vaøo thaêm hoäi nghò.

Hoäi nghò Thöôïng ñænh Hoøa bình Thieân nieân kyû hoïp ba ngaøy, baét ñaàu töø hoâm 28 thaùng Taùm quy tuï moät ngaøn ngöôøi tham döï, do oâng Ted Turner laøm chuû tòch danh döï, vôùi söï baûo trôï cuûa 30 toå chöùc toân giaùo vaø töø thieän. Hoäi nghò cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo tinh thaàn vaø toân giaùo laø maøn môû ñaàu cho moät hoäi nghò cuûa hôn 100 vò nguyeân thuû quoác gia, cuõng goïi laø Hoäi nghò Thieân nieân kyû. Caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò nhaân dòp naøy seõ coâng boá Tuyeân ngoân Thieân nieân kyû, trong ñoù laø nhöõng lyù töôûng vaø öôùc voïng cuûa nhaân loaïi ñeå duy trì hoøa bình vaø thònh vöôïng trong Theá kyû 21.

Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma ñaõ khoâng ñöôïc môøi döï hoäi nghò naøy vì oâng Toång Thö kyù Lieân Hieäp Quoác khoâng muoán laøm maát loøng chính quyeàn Coäng Saûn Trung Quoác. Tuy nhieân chính quyeàn coäng saûn Haø Noäi khoâng theå taïo aùp löïc naøo ñoái vôùi Ban toå chöùc trong vieäc phaûi môøi phaùi ñoaøn caùn boä toân giaùo ñaûng phaùt bieåu tröôùc hoäi nghò. Ngaøy hoâm tröôùc, Ngöôøi Vieät ñaõ ñaêng nguyeân vaên baøi phaùt bieåu cuûa Thöôïng toïa Thaùi Hoøa göûi cho hoäi nghò duø ngaøi khoâng ñöôïc ñích thaân tôùi tham döï.