TÌNH
CAÛM GIÖÕA CHA MEÏ
Moäng Bình Sôn Ñoïc Kinh Thi, nhôù Luïc Nga : nghóa laø :Phuï heà sinh ngaõ Loøng thöông yeâu cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi laø thieâng lieâng, duø laø loaøi caàm thuù cuõng mang naëng baûn chaát thieâng lieâng aáy. Nhöng ñoái vôùi con ngöôøi laø moät sinh vaät cao caû, coù loøng nhaân aùi, vaø chính loøng nhaân aùi ñaõ hình thaønh ñaïo nghóa laøm ngöôøi, ñem laïi cho xaõ hoäi loaøi ngöôøi nhöõng tình caûm toát ñeïp trong cuoäc soáng.Cha thôøi sinh ta Moät trieát gia phöông Taây ñaõ noùi : "Con ngöôøi laø moät caây saäy bieát suy tö" (Pascal). Nhaø Nho cuõng baûo raèng : "Con ngöôøi linh dieäu hôn vaïn vaät" (Nhaân linh ö vaïn vaät). Phaät giaùo cuõng xaùc ñònh : "Con ngöôøi laø hôn heát" (Nhaân thò toái thaéng). Con ngöôøi coù khaû naêng nhö vaäy laø do bieát quay veà vôùi baûn chaát ñích thöïc, dung hôïp ñöôïc caùi "Ñöùc saùng cuûa trôøi vaø ñaát" (Nhaân giaû kyø thieân ñòa chi ñöùc). Do vaäy, con ngöôøi laø trung taâm ñieåm cuûa vuõ truï, keát hôïp vaø baûo toån ñöôïc vuõ truï moät khi con ngöôøi gaïn loïc heát nhöõng caën baõ xaáu xa baèng caùch laáy ñaïo ñöùc giaûi toûa moái tham voïng trong leõ soáng. Rieâng Nho giaùo ñaõ aûnh höôûng vaøo taâm hoàn ngöôøi Vieät raát saâu ñaäm qua ñaïo "Tam cöông nguõ thöôøng". AÛnh höôûng ñoù khoâng phaûi vì trieát lyù cao sieâu, maø chính neàn luaân lyù thöïc tieãn ñaõ kieán taïo neân traät töï cho cuoäc soáng, ñem laïi an vui, haïnh phuùc cho con ngöôøi. Ñoù laø söï ñoái xöû cho hoaøn thieän giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi, keát hôïp vaø phaân ñònh laèn ranh cha con, choàng vôï, thaày troø... Muoán kieán taïo moät theá giôùi toát ñeïp thì phaûi coù moät xaõ hoäi an vui, muoán xaõ hoäi an vui thì töøng gia ñình phaûi coù haïnh phuùc, gia ñình muoán haïnh phuùc phaûi ñöôïc hoaøn chænh ngay töø baûn thaân cuûa moãi ngöôøi, töùc laø boãn phaän moãi caù nhaân (cha meï, con caùi, anh em...). Ñoù laø nguyeân taéc cuûa ngöôøi xöa : Tu thaân, teà gia, trò quoác, bình thieân haï. Maëc duø tình thöông cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi vaø loøng hieáu thaûo cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï laø thieâng lieâng, laø truyeàn thoáng cuûa vaên hoùa daân toäc Vieät Nam, nhöng nhaän xeùt veà yù thöùc giaùo duïc vaø ñaøo taïo con caùi trong moãi gia ñình cuõng caàn coù moät phöông phaùp toát môùi phaùt huy ñöôïc tình thöông cuûa cha meï aên saâu vaøo tình caûm cuûa con caùi, vaø tình caûm cuûa con caùi ñöôïc un ñuùc seõ taùc ñoäng vaøo ñaïo laøm con, loøng hieáu thaûo ñoái vôùi cha meï. Coù ngöôøi cho raèng laøm cha meï laø moät thieân chöùc. Coù ngöôøi giaûn dò vaø thöïc teá hôn nhö baùc só Nguyeãn Höõu Phieám, baèng moät cuoán saùch in tröôùc naêm 1975 ôû Saøi Goøn, cho raèng laøm cha meï laø moät ngheà, "ngheà laøm cha meï". Chöõ "ngheà " thoaït môùi nghe coù veû kyø cuïc nhöng noäi dung lyù luaän laïi coù veû xaùc ñaùng. Ñeå lyù giaûi "ngheà laøm cha meï", oâng Leâ Anh Duõng trong cuoán Nuùi cao bieån roäng coù vieát: "Giöõa cuoäc ñôøi thöôøng, giaû tæ chuùng ta thaát baïi trong ngheà nghieäp seõ coù theå ñöa ñeán loã laõ, thaäm chí bò phaù saûn. Neáu chuùng ta laøm cha meï maø thaát baïi, chuùng ta maát ñöùa con, thì ñaáy cuõng laø moät kieåu phaù saûn. Söï phaù saûn ñoù coù nhieàu caùch theå hieän maø khoâng coù gì xoùt xa hôn khi cha meï bò chính ñöùa con mình sinh ra, ñaët vaøo ñoù bieát bao coâng lao nuoâi döôõng, laïi cam taâm choái boû mình. Ngöôïc laïi, khoâng coù gì haïnh phuùc hôn khi con caùi luoân luoân chaáp nhaän ñaáng sinh thaønh, toân quyù cha meï, duø cha meï coù keùm hôn theá heä chuùng veà phöông dieän naøo ñoù". Coù ngöôøi than raèng con caùi lôùn leân, caøng tröôûng thaønh laïi caøng khoù gaàn guõi cha meï. Chuùng chæ caàn cha meï khi naøo chuùng caàu xin ñieàu gì ñoù. Tình caûm con caùi ñoái vôùi cha meï khoâng phaûi xuaát phaùt töø lyù trí, luaân lyù, ñaïo ñöùc giaùo ñieàu, maø phaûi laø töï nhieân, voâ ñieàu kieän, do taâm hoån taùc ñoäng. Cho neân traùch nhieäm ngöôøi laøm cha meï phaûi bieát gieo maàm yeâu thöông vaø nuoâi döôõng trong loøng treû töø buoãi aáu thô. Ngöôøi Vieät mình coù caâu thaønh ngöõ "Xa maët caùch loøng". Ngöôøi Anh, ngöôøi Myõ cuõng noùi: "Out of sight out of mind", ngöôøi Phaùp cuõng cho raèng "Loin des yeux loin du coueur". Xem theá con ngöôøi duø ôû beân trôøi Ñoâng hay trôøi Taây thì quy luaät tình caûm cuõng vaän ñoäng gioáng nhau maø thoâi. Cha meï muoán con caùi thöôøng gaàn mình thì tröôùc tieân cha meï phaûi gaàn guõi con caùi. Cuoäc soáng chuùng ta ngaøy nay haàu nhö ai cuõng ñaàu taét maët toái, cha ñi laøm meï cuõng ñi laøm, laém luùc Chuû nhaät cuõng khoâng ñöôïc nghæ. Coù khi cha meï töø sôû laøm veà ñeán nhaø thì con ñaõ ñi nguû roài, maø luùc böøng maét vaøo buoãi saùng ñaàu ngaøy thì cha meï ñaõ ra khoûi nhaø töø saùng sôùm. Cöù nhö cuøng chôi troø cuùt baét vôùi nhau. Hieám hoi nhöõng dòp cha meï gaàn guõi ñöôïc con treû thì tai haïi thay, laïi xaûy ra moät vaøi söï coá nho nhoû phaù hoûng giaây phuùt thaân yeâu ñöôïc gaàn con. Chaúng haïn sau moät ngaøy laøm vieäc meät nhoïc, deã quaïu quoï vôùi con treû vì nhöõng loãi laàm thoâng thöôøng cuûa treû thô, vaø chuùng ta deã daøng traùch phaït treû vì bò treû quaáy raày. Tieác thay, chính nhöõng luùc aáy, khi maø treû ñang caàn tình thöông, caàn ñöôïc gaàn guõi beân ta thì ta laïi voâ yù thöùc xua ñaåy chuùng ra xa ta. Ta khoâng ngôø raèng nhöõng haønh ñoäng ñoù laøm cho treû quen daàn vôùi taâm lyù xa rôøi cha meï, khoâng coøn caûm thaáy caàn thieát coù cha meï beân caïnh nöõa. Ngaøy nay, ngöôøi meï khoâng deã gì chòu giam mình trong boán böùc töôøng ñeå laøm coâng taùc noäi trôï, chaêm nom saên soùc cho con caùi. Thaäm chí coù nhöõng baø meï trôû thaønh coät truï gia ñình veà maët kinh teá, taøi chính. Ngöôøi meï caøng thaønh coâng treân ñöôøng ñôøi, caøng thaéng lôïi trong xaõ hoäi, gia ñình caøng sung tuùc thì quan heä giöõa cha meï vaø con caùi caøng deã phaù saûn hôn bao giôø heát. Vaø nhö theá, duø ta coù ñöôïc caû theá gian naøy maø ñaùnh maát chính con caùi mình thì chung quy ta vaãn laø keû phaù saûn ñaùng thöông nhaát treân cuoäc soáng hieän taïi. Xöa nay ñaõ coù nhieàu nhaø giaùo duïc loãi laïc, raát nhieàu chuyeân gia taâm lyù daøy coâng nghieân cöùu veà moái quan heä gia ñình giöõa cha meï vaø con caùi. Con ngöôøi caøng vaên minh kyõ thuaät, taêng tröôûng veà vaät chaát, thì hình nhö vaán ñeà giaùo duïc con caùi caøng theâm phöùc taïp, nan giaûi. Theá kyû 21 ñaõ böôùc sang, thôøi ñaïi ngaøy caøng höôùng veà nhöõng phaùt minh môùi meû, con ngöôøi töø vò trí coâng daân cuûa moät quoác gia ñang trong xu theá trôû thaønh yù thöùc höôûng thuï vaät chaát trong coäng ñoång khu vöïc ña quoác gia. Ngöôøi ta coù theå tin töôûng raèng con ngöôøi coù ñuû khaû naêng taùi taïo laïi theá giôùi naøy theo khuoân khoå quy luaät taùc ñoäng naøo ñoù. Nhöng ...ngoaøi taát caû nhöõng dieãn tieán vaên minh hieän höõu, hình nhö con ngöôøi vaãn chöa tìm ñöôïc phöông phaùp baûo veä tình nghóa vaø ñaïo ñöùc trong neáp soáng gia ñình, giöõa tình thöông vaø vieäc giaùo duïc con caùi theo truyeàn thoáng toát ñeïp töï ngaøn xöa. Treân lónh vöïc vaên hoïc, xöa nay ñeå laïi raát nhieàu taám göông hieáu thaûo cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï. ÔÛ ñaây chuùng toâi xin keå laïi moät vaøi maåu chuyeän quen thuoäc, löu truyeàn qua söû saùch : Chuyeän Töø Thöù quy Taøo Thôøi Tam quoác, Töø Thöù ñang laøm quaân sö cho Löu Bò, chaúng may bò Taøo Thaùo baét meï giam caàm ôû nöôùc Nguïy, buoäc Töø Thöù phaûi boû Löu Bò qua ñaàu Taøo. Vì hieáu ñaïo, Töø Thöù ñaønh phaûi boû caû thaân danh söï nghieäp ñeå cöùu meï. Luùc ra ñi, Töø Thöù coù laøm baøi thô chia tay Löu Bò : Laõo Lai muùa aùo trong Nhò thaäp töù hieáuThaûo ñaâu daùm saùnh keû caøy voi Laõo Lai luùc ñaàu raâu toùc baïc nhöng cha meï vaãn coøn soáng. Thöôøng tình caùc oâng cuï baø laõo hay suy nghó vaø thænh thoaûng man maùc buoàn. Laõo Lai laø moät ngöôøi ñaïi hieáu, ngoaøi vieäc nuoâi döôõng taän tình ñoái vôùi cha meï, oâng coøn tìm caùch laøm cho cha meï giaûi buoàn. Moät hoâm thaáy cha meï ñang ngoåi tröôùc theàm nhaø suy tö, oâng lieàn maëc aùo quaàn saëc sôõ, chaïy ra saân tung muùa tröôùc maët cha meï oâng, laøm cha meï oâng phaùt cöôøi aàm leân, queân heát buoàn phieàn. Ngöôøi sau cho ñoù laø vieäc hieáu thaûo ñaùng neâu göông Trong Truyeän Kieàu, Nguyeãn Du khi taû Kieàu ôû laàu Ngöng Bích coù caâu : Chuyeän Giôùi Töû Thoâi coõng meï vaøo röøngSaân Lai caùch maáy naéng möa Thôøi Ñoâng Chu coù Giôùi Töû Thoâi laø moät ngöôøi raát coù hieáu. Vua nghe tieáng, môøi ra laøm quan nhöng Giôùi Töû Thoâi coøn meï giaø muoán phuïng söï, döôõng nuoâi neân khoâng chòu, laïi sôï traùi meänh vua, neân coõng meï chaïy troán vaøo röøng ñeå saên soùc. Trieàu thaàn ñi môøi maõi khoâng ñöôïc, baøy keá ñoát röøng ñeå cho Giôùi Töû Thoâi coõng meï chaïy ra. Khoâng ngôø ñoát röøng laøm cho meï con Giôùi Töû Thoâi bò cheát chaùy. Nhaø vua aân haän, ñeå chuoäc laïi loãi laàm neân truyeàn daân chuùng caû nöôùc vaøo ngaøy Giôùi Töû Thoâi bò cheát chaùy khoâng ñöôïc ñoát löûa. Theá laø haøng naêm, vaøo ngaøy ñoù caû nöôùc phaûi aên thöùc aên nguoäi laïnh goïi laø ngaøy "Haøn thöïc". Trong Truyeän Kieàu coù caâu : "Ñeâm ñeâm Haøn thöïc, ngaøy ngaøy Nguyeân tieâu" laø laáy söï tích hieáu thaûo cuûa Giôùi Töû Thoâi laøm ñieån tích trong vaên thô. Nhöõng maåu chuyeän hieáu thaûo cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï trong vaên hoïc ñeå laïi raát nhieàu, nhöng coù theå keát luaän laø "loøng hieáu thaûo cuûa con caùi laø do cha meï öôm maàm ñeå taâm hoàn con caùi coù ngaøy nôû hoa".
|